Το Καστόρειον βρισκεται στον Βορειοανατολικο Ταύγετο και απέχει 20χλμ από τη Σπάρτη

ΤΟ ΚΑΣΤΟΡΕΙΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

Κατά την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας υπήρχε κωμόπολη στη θέση « Μεσονήσια» κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου της ενορίας Καστριού-Νέας Λιβεράς-Σερβέικων. Το εκκλησάκι αυτό σώζεται από την βυζαντινή εποχή και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο. Στο ιερό του σώζονται οι αγιογραφίες δυο Αγίων από τους οποίους ο ένας είναι ο πολιούχος του Καστορειου Άγιος Θεόκλητος, όπως φαίνεται από την επιγραφή που σώζεται εκεί. Άλλο μνημείο της βυζαντινής εποχής είναι τα ερείπια ναού που είναι γνωστό με το όνομα «Μετόχι» στο δρόμο προς το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής. Ο περίβολος του Ναού αυτού χρησιμοποιείται σήμερα ως κοιμητήριο του οικισμού του Καστριού. Το 1463 ο σουλτάνος Μωάμεθ αναγκάσθηκε να έλθει ο ίδιος για να λυγίσει την αντίσταση των κατοίκων του Καστριού που με αρχηγό τον ήρωα Πρινοκοκκά πολέμησαν μέχρις εσχάτων στο Κάστρο του οποίου τα ερείπια σώζονται πάνω από τον σημερινό οικισμό του Καστριού. Ο οικισμός αυτός, Καστρί, βρίσκεται νότια και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου από το Καστόρειο

Το Καστόρειον με την ονομασία «Καστανιά» έλαβε ενεργό μέρος στην Επανάσταση του 1770 με επικεφαλής την οικογένεια Τζωρτζάκη. Ο αρχηγός της Γεώργιος Τζωρτζάκης σκοτώθηκε σε μάχη με τους αρβανίτες, ενώ από την άλλη εξέχουσα οικογένεια Παπαδοπούλου οι τούρκοι κρεμασαν δύο παπάδες, τον ένα στην «Τίκλα» απέναντι από την εκκλησία της «Μισοσπορίτισσας» και τον άλλο στο βράχο, στην όχθη του ποταμού Κάστορα. Μετά την Επανάσταση του 1770 οι κάτοικοι κατέφυγαν στο βουνό και εγκαταστάθηκαν στο χωριό «Καστανιά». Ερείπια από το χωριό αυτό σώζονται μέχρι σήμερα ενώ μέσα στο δάσος βρίσκονται ακόμη ίχνη καλλιεργειών της εποχής εκείνης.

Ένα άλλο μέλος της οικογένειας Τζωρτζάκη έλαβε μέρος στη σύναξη των αρχηγών της Επαναστάσεως στη Μονή Καλτεζών το Μάιο του 1821 ως αντιπρόσωπος της επαρχίας Λακεδαίμονος. Στην Επανάσταση του 1821 έλαβαν μέρος όλοι οι κάτοικοι της περιοχής με επικεφαλής τις οικογένειες Τζωρτζάκη, Δημητρακάκη, Νικολοπούλου και Παπαδοπούλου. Ένα μέλος της οικογένειας Δημητρακάκη έχει γραψει μεγάλης ιστορικής σημασίας απομνημονεύματα.

Κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο η Καστανιά σώθηκε κατά τον εξής τρόπο:

Στο σπίτι του Τζωρτζάκη γινόταν γλέντι με τις απαραίτητες τουφεκιές για το γάμο μιας κόρης της οικογένειας αυτής με τον Κουρούπη η Αλειφέρη. Ο Ιμπραήμ που είχε στρατοπεδεύσει στη Σελλασία έστειλε ένα απόσπασμα να καταβη την Καστανιά. Όταν έμαθαν στο χωριό ότι έρχεται απόσπασμα όλοι έφυγαν στο βουνό. Ο γαμπρός όμως με τον αδελφό της νύφης Αναγνώστη Τζωρτζάκη, αφού ασφάλισαν τα γυναικόπαιδα στο βουνο κατέβηκαν με άλλους οπλοφόρους και έστησαν ενέδρα στους πρόποδες της «Τίκλας». Όταν το απόσπασμα του Ιμπραήμ πλησίασε, έριξαν και σκότωσαν τον επικεφαλής του αποσπάσματος. Οι μουσουλμάνοι, όταν είδαν τον αρχηγό τους νεκρό και επειδή είχαν ακούσει τις τουφεκιές του γάμου, φοβήθηκαν ότι οι Ελληνες είναι πολλοί και γύρισαν άπρακτοι.

Αυτά είναι γνωστά από διήγηση της Χριστίνας Ν. Παπαδοπούλου η Μπαμπαλέτσου της οποίας ο άνδρας Νικόλαος Παπαδόπουλος η Μπαμπαλέτσος ήταν εγγονός ( από τη μητέρα του) του ζευγαριού του οποίου γινόταν ο γάμος κατά την ημέρα της απόπειρας του Ιμπραήμ να καταστρέψει τη Καστανιά. Γι αυτό πρέπει να θεωρήσουμε ως ιστορικώς βέβαιο το περιστατικό παρόλο ότι δεν υπάρχουν άλλες σχετικές ιστορικές πηγές.